انواع متغیر در پژوهش

انواع متغیرهای پژوهش
تعریف متغیر پژوهش: ویژگی ها یا خصایصی هستند که مقادیر مختلفی را قبول می کنند و یا ارزش های مختلفی را می توان به آنها نسبت داد. عناصری که در پژوهش ها، دستکاری، مقایسه و کنترل می‌شوند، متغیرها هستند. ویژگی هایی که پژوهشگران آنها را مشاهده و اندازه گیری می کنند، متغیر می نامند.
انواع متغیرهای پژوهش :
الف- متغیر ها بر حسب نقشی که در پژوهش به عهده دارند به دو دسته مستقل و وابسته تقسیم می‌شوند:

متغیر مستقل :
– متغیر مستقل : در پژوهش های مختلف تحت عنوان پیش آیند، پیش فرض، عامل و متغیر پیش بین نیز نامیده می‌شود. متغیر مستقل متغیری است که توسط پژوهشگر اندازه گیری، دستکاری یا انتخاب می‌شود. در پژوهش های آزمایشی و شبه آزمایشی متغیر مستقل توسط پژوهشگر دستکاری می شود تا اثر آن مورد بررسی قرار گیرد ولی در پژوهش های غیر آزمایشی این متغیر توسط پژوهشگر دستکاری نمی شود و متغیری است که از قبل وجود داشته و فرض می شود که بر متغیر وابسته اثر دارد. در پژوهش های همبستگی متغیر مستقل، متغیر پیش بین نامیده می شود .

متغیر وابسته :
– متغیر وابسته : متغیری است که تغییرات آن تحت تاثیر متغیر مستقل است. پژوهشگر متغیر مستقل را مورد تغییر و دستکاری قرار می دهد و تاثیر آن را بر متغیر وابسته مورد مشاهده و اندازه گیری قرار می دهد. بر همین اساس به متغیر مستقل علت و به متغیر وابسته معلول نیز می گویند. در پژوهش های همبستگی متغیر وابسته را متغیر ملاک می نامند.
ب – انواع متغیرها بر حسب اندازه گیری به دو دسته کمی و کیفی تقسیم می شوند:
– متغیر کمی : متغیرهایی هستند که از نظر مقدار یا ارزش متفاوت هستند. این متغیرها از نظر کمیت تغییر می کنند و اختلاف مقادیر آنها را می توان با استفاده از عدد ثبت کرد. مانند سن، وزن، قد، هوش (بدلیل تست های هوش)
– متغیرهای کیفی: متغیرهایی هستند که قابل اندازه‌گیری نیستند و ویژگی های آنها را نمی‌توان به وسیله ارقام ریاضی نشان داد و چهار عمل اصلی ریاضی را بر روی آنها انجام داد. مانند جنس، رنگ چشم، زیبایی
ج – انواع متغیرها بر حسب واحد اندازه گیری به دو نوع پیوسته و گسسته تقسیم می شوند:
– متغیر پیوسته : متغیری است که بین دو واحد آن هر نقطه یا ارزشی را می توان انتخاب کرد. در این متغیرها درجات مختلف اندازه گیری وجود دارد. مانند سرعت، زمان، طول،.
– متغیر گسسته : متغیری است که بین دو واحد آن هر نقطه یا ارزش را نمی توان انتخاب کرد.
ترتیب :رخسار حمیدی