تعریف نظری متغییر ها

تعریف نظری یا مفهومی متغیر ها
تعریف نظری، صفات اصلی مفهوم را به طور نظری مشخص می کند و قالبی ارائه می دهد که بوسیله آن، حدود و ثغور و یا به عبارتی سطح مفهوم را معین می سازد.
این تعریف نظری، مبین برداشت محقق از مفهوم است و بنابراین، راه را برای تعریف عملی یعنی مراجعه به مصادیق آن مفهوم، هموار می سازد.
در این تعریف، فضای مفهومی می بایست شکل ثابت و پایدار داشته و امکان تعبیر یا تفسیر گوناگون از آن حاصل نباشد؛ در عین حال، این فضای مفهومی می بایست صریح، روشن و مشخص باشد تا از نظر تجربی اتکای به آن برای انجام تعریف عملیاتی میسر گردد.
بدینسان، به صورت خلاصه می توان گفت تعریف مفهومی یا نظری می بایست دارای ویژگی های زیر باشد:
تعریف مفهومی یا نظری می بایست دارای ویژگی های زیر باشد:
• جهان شمولی: تعریف مفهومی یا نظری می بایست به گونه ای جامع و جهان شمول مطرح شود و همه ی کیفیت ها و صفت های موجود در آن مفهوم یا متغیر را در بر گیرد.
• بی ابهامی: تعریف مفهومی یا نظری می بایست به صورت صریح، روشن، و دقیق انجام گیرد و در آن هیچگونه ابهامی به چشم نخورد.
• عدم تضاد معنایی: تعریف مفهومی یا نظری می بایست به صورتی باشد که مواردی را که مورد پوشش نیست، شامل نشود.
• عدم تسلسل: تعریف مفهومی یا نظری می بایست در راستای آشکار شدن مفهوم ها یا متغیر رو به جلو حرکت کند و نه این که با یک حرکت دوری فرد را به جای اول خود بازگرداند.
• بیان مثبت: تعریف مفهومی یا نظری می بایست به صورت ایجابی بیان شود و صفت های نهفته در مفهوم یا متغیر مورد نظر را بیان کند و نه صفت هایی که در آن وجود ندارد، چون صفت های مذکور ممکن است در بسیاری از چیزهای دیگر نیز یافت نشوند.
گرد آورنده فرشید احمد”قاضی زاده”